اهداف و راهبردهای دشمن در جنگ نرم علیه خانواده
مقدمه
در صورت موفقیت فعالیت‌های فرهنگی علیه خانواده، راه برای راهبرد “نفوذ فرهنگی” در جامعه باز و پشتوانه اجتماعی جامعه متزلزل می‌شود. لذا باید با راهبرد “مصون سازی فرهنگی”، خانواده را به عنوان پشتوانه اجتماعی نظام، حفظ و تقویت کرد.
مقام معظم رهبری در 13 شهریور 1395 در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی، سیاستهای کلی “خانواده” را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شده است، در 16 بند به رؤسای قوای سهگانه و مجمع تشخیص مصلحت نظام ابالغ کردند. در بند 5 این سیاستها آمده است: “مقابله مؤثر با جنگ نرم دشمنان برای فروپاشی و انحراف روابط خانوادگی و رفع موانع و زدودن آسیبها و چالشهای تحکیم خانواده.”
اهمیت و جایگاه خانواده:
مقام معظم رهبری درباره اهمیت و جایگاه خانواده می‌فرمایند: “خانواده پایه و سلول اصلی در جامعه است…” “تحکیم خانواده، مورد تاکید اسلام و تمامی اسناد باالدستی نظام، خصوصاً اصل دهم قانون اساسی است. مسئله‌ی زن و خانواده برای کشور، جزو مسائل درجه‌یک است…” “جامعه‌ی اسلامی، بدون بهره‌مندی کشور از نهاد خانواده‌ای سالم، سرزنده و بانشاط، اصالً امکان ندارد پیشرفت کند…”
نقش‌ها و تاثیرات خانواده:
- تربیت، فرهنگ‌سازی و هویت‌بخشی به فرزندان (انسان‌سازی): تربیت فرزندان در خانواده به عنوان جایگاه منحصر به فردی در فرآیند انسان‌سازی دارد.
- مدیریت غرایز در خانواده (خدمت‌گرفتن غرایز جنسی برای تحکیم خانواده): مدیریت درست غرایز در خانواده می‌تواند به تحکیم ارتباطات خانوادگی کمک کند.
- آماده‌سازی اهل خانواده برای نقش‌آفرینی در بیرون از خانه و ایفای نقش هر چه بهتر: آماده‌سازی افراد برای نقش‌آفرینی در جوامع بیرون از خانه از مسئولیت‌های خانواده است.
- تامین آرامش، مودت و رحمت میان اعضای خانواده: تامین آرامش و مودت در خانواده می‌تواند به ارتقاء ارتباطات و افزایش تقویت خانوادگی کمک کند.
- انتقال تجربیات و مفاهیم و جامعه‌پذیری اعضای خانواده: خانواده نقش مهمی در انتقال تجربیات و مفاهیم به نسل‌های جوان و جامعه‌پذیری اعضای خانواده دارد.
- گسترش معنویت در جامعه از طریق سرایت معنویت خانواده به جامعه: معنویت خانواده می‌تواند به گسترش معنویت در جامعه کمک کند.
- پیشگیری و حل بحران‌های روحی و روانی و اختلالات این حوزه: خانواده به عنوان یک نهاد مهم در پیشگیری و حل بحران‌های روحی و روانی نقش دارد.
- فرزندآوری و تامین نیروی انسانی جامعه: نقش خانواده در فرزندآوری و تربیت نیروی انسانی جامعه بسیار حائز اهمیت است.
- حمایت و مراقبت از اعضای خانواده: حمایت اعضای خانواده از یکدیگر می‌تواند به تقویت ارتباطات خانوادگی کمک کند.
- تامین پایگاه و سرمایه اجتماعی برای اعضای خانواده: خانواده می‌تواند به عنوان یک پایگاه و سرمایه اجتماعی برای افراد خود و جامعه به عنوان یک کل کمک کند.
- اعمال نظارت و کنترل های اخلاقی و اجتماعی: نظارت و کنترل اخلاقی و اجتماعی در خانواده می‌تواند به تربیت اخلاقی افراد کمک کرده و از تحریفات فرهنگی دشمن جلوگیری کند.
به عنوان مثال، اعجاز نقش آفرینی‌های ایثارگرانه خانواده‌های ایرانی در دفاع مقدس هشت ساله و انگیزه دهی به فرزندان خود برای ادای تکالیف شرعی تا مرز از جان گذشتگی، نمونه معاصر تاثیرگذاری بالتر از هر چیز در این نهاد اجتماعی تلقی می‌شود. در این تحلیل، غرب هیچ تردیدی ندارد که خانواده “سرمایه اجتماعی” نظام جمهوری اسلامی ایران و بزرگترین پشتوانه تقویتی انقلاب اسلامی و عامل اصلی ماندگاری و موفقیت نظام جمهوری اسلامی است. اگر نهاد خانواده نقش فعال و مؤثر در هویت افراد و جامعه داشته باشد، موجب تقویت هویت و شخصیت افراد می‌شود و ذهن‌ها و قلب‌ها را نسبت به “نفوذ فرهنگی” و “تهاجم فرهنگی” ایمن می‌سازد.
اهداف و راهبردهای دشمن در جنگ نرم
همان‌طور که پیشتر در سیاستهای کلی خانواده ذکر شد، هدف اصلی و چشم‌انداز دشمن در جنگ نرم علیه خانواده “فروپاشی و انحراف روابط خانوادگی” است. دشمنان فرهنگی تلاش دارند از طرق مختلف، بنیان خانواده را متزلزل کنند؛ چرا که پرورش و تربیت دینی از خانواده شکل می‌گیرد. دین از طریق خانواده، آموخته و انتقال داده می‌شود و اساس تربیت دینی، خانواده است؛ لذا دشمن می‌خواهد مفهوم خانواده را ویران کند زیرا تضعیف عنصر خانواده در افراد و جامعه، سبب تضعیف رکن رکین هویت و شخصیت افراد و سرگرمی به امور کم اهمیت و مبتذل شده و این امر، نفوذ و رخنه فرهنگی و نهایتاً عملیات “تغییر” را میسر می‌سازد و این دقیقاً نقطه مقابل جایگاه مطلوب خانواده در جامعه اسلامی است.
در این بخش، به طور خلاصه، مهمترین اهداف و راهبردهای دشمن برای رسیدن به هدف “فروپاشی و انحراف روابط خانوادگی” که حاصل بررسی عملکرد فرهنگی و رسانه‌ای آن‌هاست، بیان می‌شود و در ادامه به ماهواره به عنوان مهمترین ابزار برای این کار اشاره می‌گردد.
راهبردهای کلی و مشترک:
- تغییر خانواده “فعال” که نقش تربیتی و درونی‌سازی هنجارها را به خوبی ایفا نموده و والدین به طور اثرگذاری عمل می‌کنند، به خانواده “منفعل”.
- ترویج اباحه گری و بی‌معنی ساختن مسائل حلال و حرام مرتبط با خانواده همچون ازدواج و دوستی‌های نامشروع.
- جهانی‌سازی سبک زندگی آمریکایی و ارزش‌های آن و تقبیح سنت‌های صحیح جامعه از طرق مختلف همچون معرفی مدل زندگی افراد مشهور به عنوان الگوی برتر.
- گسترش فساد در جامعه، آزادی جنسی زن و مرد و جستجوی کردن نیاز غریزی در غیر از خانواده با هدف بی‌معنی شدن، تشریفاتی شدن و تحمیلی شدن ازدواج و نتیجتاً از بین بردن پشتوانه جنسی تحکیم خانواده.
- شبهه‌افکنی در مورد احکام و عقاید اسلام درباره خانواده، ازدواج، ازدواج موقف، طلاق و…؛ معرفی اسلام به عنوان عامل عقب‌ماندگی.
- “بهانه‌سازی” برای ایجاد اختلاف میان اعضای خانواده با گسترش سوءظن نسبت به رفتار یکدیگر، افزایش سطح توقعات از هم و…
- اولویت دادن به مسائل اقتصادی ظاهری و گسترش رفاه‌طلبی، چشم و همچشمی و مصرف‌گرایی که الزمه آن صرف وقت بیش از حد به این مسائل است و به تبع آن نداشتن وقت برای آرامش روانی و درک متقابل و ارتباط تنگاتنگ در خانواده.
- متعصب نشان دادن جریان‌های اخلاقی و تعریف اعتدال و آزاداندیشی در عدم تقید به شرعیات.
با تمرکز بر مادران و زنان:
- تنزل جایگاه مادری، تقبیح کار در خانه و خانواده داری به منظور بازداشتن آنها از انجام وظایف در خانه و خانواده از طریق سریال‌های خانوادگی و…
- سوق دادن مادران به تربیت فرزند بر اساس فرهنگ و سبک زندگی غربی و مبنی بر ارزش‌های آن، از طریق برنامه‌های مشاوره و…
- مطرح کردن بحث فمنیسم به بهانه حفظ حقوق زنان و تقویت جنبش‌های اپوزسیون زنان در داخل و مدیریت مطالبات جنسیتی و ضد ارزشی زنان. گفتمان‌سازی در خصوص نقش محدود زنان در جامعه ایران و رقابت بی‌معنی میان زنان با مردان برای حضور در عرصه‌هایی از اجتماع که اساساً با فیزیک، روحیات و قابلیت‌های ذهنی زن همخوانی ندارد، مانند برنامه “چرا که نه؟” در شبکه “من و تو” که در آن، یک زن کارهای مختلف مردانه را تجربه می‌کند و پیوسته نیز در حال القای تصویر لذت‌بخش از تجربیات خود است.
- سیاه‌نمایی علیه وضعیت زنان “خانه‌دار و خانواده‌دار” و ایجاد فشار به جمهوری اسلامی به واسطه مسئله حقوق بشر و صدور قطعنامه‌های مکرر.
- عادی‌سازی خیانت به همسر، خصوصاً در سریال‌های خانوادگی.
- طرح مغرضانه مسائل حقوقی زنان و خانواده مانند حق طلاق، والیت پدر بر دختر، چند همسری، حضانت و نگهداری کودکان و… مثالً در برنامه‌های گفتگومحوری مانند “من و تو پالس” در شبکه “من و تو”.
- شبهه‌افکنی و نامعقول جلوه‌دادن حجاب و تشویق به بی‌حجابی، تبرج و مدهای هدایت‌شده‌ی ضد حجاب؛ یا ترویج اعتقاد به “بی‌حجابی و عدم تقید به مسئله محرم و نامحرم در عین دینداری است!” مثالً برنامه “بفرمایید شما” که در عین ادعای پایبندی به اعتقادات دینی از ارتباط، دیده‌بوسی و عریانی در کنار مردان ابایی ندارند یا ترویج “حجاب اروتیک” که چندی پیش برای اولین بار در یکی از مقالات سایت بیبیسی مطرح شد. استفاده از پوششی به نام ساپورت از نمونه‌های این مسئله است که برای اولین بار توسط شبکه “من و تو” و در برنامه‌آکادمی موسیقی گوگوش در نوروز سال 91 تبلیغ شد و متأسفانه به سرعت در بخشی از جامعه ایران فراگیر شد.
- تشویق به مصرف‌گرایی، داشتن درآمد مستقل، کار در بیرون از منزل به عنوان یک ارزش و به تبع آن کاهش ارتباطات عاطفی و نقش مادری و همسری زنان.
- برچسب‌زنی به زنان خانواده‌دوست به نام “عقب‌مانده”، “غیر امروزی”، “افسرده” و…
- سوژه‌سازی و بعضاً بت‌سازی از زنان ناهنجار در قشر هنرمند یا فعال حقوق بشر.
- بی‌اهمیت جلوه‌دادن احترام و عدم اطاعت زن نسبت به شوهر.
- معرفی نظام آموزشی مدارس و مهدکودک به عنوان جایگزین شأن تربیتی خانواده و سپردن امر تربیت به خارج از خانواده که موجب از بین رفتن نقش “تربیت فرزندان” در خانواده می‌شود.
- ایجاد مشغله‌های غیرضروری، دل‌مشغولی و اتلاف وقت از طریق سرگرمی افراد خانواده به تماشای افراطی برنامه‌های تلویزیونی به ویژه برای مادران و همسران.
با تمرکز بر پدران و مردان:
- ترویج تفکر اصالت لذت و بیشینه سازی لذتبری و تضعیف خانواده به بهانه محدود نشدن لذت در خانه.
- عادی سازی دوستی و روابط با جنس مخالف حتی برای متاهلین و ترویج بی غیرتی از طریق سریال های خیانت محور و…
- کم اهمیت جلوه دادن امور خانواده به بهانه کار و مشغله بیرون از خانه.
- ترویج افراط در آزادی همسر و فرزندان و بی تفاوتی نسبت به ایشان؛ و یا ایجاد سوء ظن و شک و گمان افراطی درباره ارتباطات همسر و فرزندان که موجب اختالق و درگیری می شود.
- برچسب زنی به مردان خانواده دوست به نام »زن ذلیل«، »ترسو« و…
- ترویج خوش گذرانی های مردانه خارج از خانواده همچون افراط در سفرهای مجردی برای مردان متاهل.
با تمرکز بر فرزندان:
- ایجاد مساله »تعارض نظام ارزشها« با عرضه معیارها و هنجارهایی متفاوت از جامعه اسلامی و سردرگمی ناشی از این مسئله.
- ترویج خانواده گریزی و معرفی »بیرون از خانواده« به عنوان محل رسیدن به آرزوها و خانواده به عنوان مانع آن.
- ایجاد بی رغبتی نسبت به ازدواج و ترویج »باهم بودنهای غیرمسئولیتآور«، ترویج ازدواج های غیر رسمی و دوستی های خارج از چارچوب.
- معرفی، برجسته سازی و الگوسازی از برخی هنرمندان تازه کار که مطابق سبک زندگی غربی به خانواده نگاه می کنند؛ مثالً در برنامه »کوک« و »آپارات «شبکه بی بی سی فارسی.
- تقبیح ازدواج زود هنگام و تشویق به تاخیر انداختن در ازدواج به بهانه های گوناگون – دشوارسازی ازدواج با ترویج تجملگرایی و آداب و رسوم بال وجه و… – ترویج زندگی مجردی با محوریت آزادی و عدم محدودیت، لذت و تفریح؛ نمایش زندگی خانواده با محوریت عدم آزادی و قید و بند و عدم لذت.
- عادی نشان دادن روابط نزدیک دختر و پسر ظاهراً بدون دخالت افکار و مسائل جنسی و برچسب زنی به افراد مقید به حفظ حریم محرم و نامحرم، به عنوان افرادی که توان کنترل خود را ندارند.
- قبح زدایی از طلاق با ترویج بدعت هایی همچون جشن طلاق.
- توجیه و ترویج همجنس گرایی.
- قبح زدایی از بارداری نامشروع و عمل سقط جنین؛ عادی جلوه دادن سقط جنین برای دختران قبل از ازدواج به عنوان راه حلی طبیعی برای رفع دلهره های احتمالی در روابط جنسی دختر و پسر.
- بی اهمیت جلوه دادن احترام به والدین و ترویج بی احترامی و عدم اطاعت از والدین.
- عادی سازی هوس بازی، شراب خواری، رقص و پارتی.
- بی اعتنایی به حجاب و بی معنی کردن مفهوم محرم و نامحرم.
- تحریک حس کنجکاوی و ایجاد تمایلات غریزی برای ورود زود هنگام به مسائل جنسی – سوق دادن زودرس نوجوان به سوی زندگی بزرگسالی و ایجاد عقده های روانی و شکل گیری ناقص شخصیت نوجوان باشد.
نکات اصلی:
- تأثیر رسانه‌های جمعی، به ویژه شبکه‌های ماهواره‌ای و فیلم‌ها و سریال‌ها، به عنوان ابزار اصلی در جنگ نرم علیه خانواده برجسته شده است.
- اشاره به برخی از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان مانند بیبیسی فارسی، منوتو، جِم، و فارسی۱ که شهرت و تأثیرگذاری بیشتری دارند.
- ارائه آمار و اطلاعات مالی مرتبط با برنامه‌های دیپلماسی عمومی (جنگ نرم) آمریکا در مقابل ایران، که شامل برنامه‌های تلویزیونی، رادیویی، و وبسایت‌ها می‌شود.
- برنامه‌های خاص برای افزایش مخاطبان ایرانی، از جمله مصاحبه با مقامات امریکایی، برنامه‌های سرگرمی با تمرکز بر جوانان ایرانی-آمریکایی، و گزارش‌های اختصاصی در خصوص جوامع آمریکا.
- اشاره به تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای بر روابط زناشویی و افزایش طلاق در ایران، با استناد به نتایج پژوهشی در گروه اجتماعی بنیاد امور خانواده.
- نگرش مخاطبان به روابط غیر اخلاقی و نامشروع در سریال‌ها، که باعث تغییر نگرش آنان به ارزشها و اخلاقیات می‌شود.
- اشاره به تأثیر منفی شیوع مصرف ماهواره در جوامع روستایی و افزایش طلاق در این مناطق.
- ارائه آمار طالق در ایران و اشاره به افزایش آن در ارتباط با شیوع استفاده از ماهواره.
- نکته اختتامیه در مورد افزایش فساد و درهم پاشیدگی خانواده‌ها در نتیجه تأثیر رسانه‌های جمعی بر زندگی اجتماعی.
سوالات متداول:
- اهداف اصلی دشمن در جنگ نرم علیه خانواده چیستند؟
- اهداف اصلی دشمن در جنگ نرم علیه خانواده شامل تضعیف ارتباطات خانوادگی، نقض ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی، و ایجاد تباهی در ساختارهای خانوادگی است.
- چگونه دشمنان تلاش می‌کنند تا ارتباطات و ارزش‌های خانوادگی را تضعیف کنند؟
- از طریق شبکه‌های رسانه‌ای، فیلم‌ها، سریال‌ها، و برنامه‌های تلویزیونی با ترویج مضامین غیر اخلاقی و ناصحیح سعی در تخریب ارتباطات خانوادگی دارند.
- آیا دشمنان از چه راهبردها و تاکتیک‌هایی در شبکه‌های رسانه‌ای برای تضعیف خانواده استفاده می‌کنند؟
- بله، از تاکتیک‌هایی مانند ترویج مضامین غیر اخلاقی، ایجاد تصاویر ناصحیح از خانواده، و انتقال ارزش‌های متفاوت به جامعه اسلامی استفاده می‌کنند.
- چگونه دشمنان سعی می‌کنند از طریق فیلم‌ها، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی تصاویر ناصحیح از خانواده ارائه دهند؟
- با نشان دادن تصاویر اشتباهی از زندگی خانوادگی و ترویج مضامین تخریب‌آمیز، دشمنان سعی در تحت تاثیر قرار دادن ارزشها و ارتباطات خانوادگی دارند.
- آیا دشمنان از شبکه‌های ماهواره‌ای برای انتقال پیام‌های تضعیف‌کننده به خانواده استفاده می‌کنند؟
- بله، از شبکه‌های ماهواره‌ای برای پخش برنامه‌ها و محتواهای تضعیف‌کننده استفاده می‌کنند.
- چطور دشمنان سعی می‌کنند ارتباطات خانوادگی را به وسیله فضای مجازی تحت تاثیر قرار دهند؟
- با انتشار محتواهای تضعیف‌کننده و ایجاد تباهی در مفاهیم اصیل خانوادگی از طریق فضای مجازی.
- آیا دشمنان از اختلال در ارتباطات زناشویی و ترویج رفتارهای غیر اخلاقی در برنامه‌های رسانه‌ای استفاده می‌کنند؟
- بله، از اختلال در ارتباطات زناشویی و ترویج رفتارهای غیر اخلاقی به منظور تخریب ارتباطات زناشویی استفاده می‌کنند.
- چگونه می‌توان از جانبی مقابله با این تلاش‌های دشمنان در حوزه جنگ نرم علیه خانواده کرد؟
- مقابله با این تلاش‌ها نیازمند اقدامات فرهنگی فعّال، ترویج ارزش‌های اسلامی، ارتقاء سواد رسانه‌ای و ترویج مدل‌های خانوادگی سالم است.
- چه اقداماتی برای تقویت و حفظ ارزشها و ارتباطات خانوادگی می‌توان انجام داد؟
- اجرای قوانین مؤثر، ترویج سبک زندگی اسلامی، ایجاد الگوهای موفق خانوادگی، ترویج ازدواج به موقع و آسان، توسعه فضاهای سالم خانوادگی، و افزایش سواد رسانه‌ای از جمله اقدامات مؤثر هستند.
- چطور می‌توان مصون‌سازی خانواده را از دیدگاه نظام اسلامی ترویج داد و تدابیر مؤثری اندیشید؟
- با ترویج اصول اسلامی در زندگی خانوادگی، ایجاد برنامه‌های آموزشی و توعیه‌ای با تاکید بر ارزشها و تعالیم اسلامی، و حمایت از تدابیر حقوقی و فرهنگی مصون‌سازی خانواده.
نتیجه گیری:
از این توضیحات به نظر میاد که مصون‌سازی خانواده در برابر جنگ نرم، یک فرایند گسترده و چند جانبه است. با اجرای قوانین مربوط به خانواده، ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی، معرفی الگوهای موفق، فرهنگ‌سازی از ادبیات و زیبایی‌های اسلامی، ایجاد محیط‌های سالم، و حتی ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره، می‌توان به مرور زمان فضای محافل فرهنگی را به نفع سلامت خانواده تقویت کرد. این اقدامات همگی به سمت تحکیم خانواده و جلوگیری از نفوذ فرهنگی دشمنان هستند. حمایت از افراد جوان برای ازدواج و ایجاد طرح‌های تامین جهیزیه نیز نشان از توجه به زندگی خانوادگی دارد.
این راهکارها، اگر با مشارکت مردم و اجرای مستمر همراه شوند، می‌توانند پشتوانه‌ای قوی برای جلوگیری از تضعیف خانواده و افزایش نفوذپذیری فرهنگی نظام فراهم کنند. افزایش سواد رسانه‌ای، به ویژه در نسل جوان، نیز می‌تواند از تأثیرات منفی رسانه‌ها در خانواده جلوگیری کند و فرهنگی مستدام و متوازن را ترویج دهد. امیدوارم که با این راهکارها، مقاومت خانواده در برابر تهدیدات فرهنگی افزایش یابد و ارتقاء فرهنگ خانواده به عنوان ستون اصلی اجتماعی محقق گردد.
